Waarom reageren darmen direct op eten?
Heb je wel eens direct na het eten het gevoel dat je moet rennen naar de wc? Of heb je regelmatig last van verstopping, diarree of andere stoelgangproblemen? Je bent niet alleen. In dit blog leggen we uit waarom sommige voedingsmiddelen sneller door ons systeem gaan dan anderen en hoe vooral vezels een cruciale rol spelen in dit proces. Heb jij recent een operatie ondergaan waarbij (een deel van) de maag is verwijderd? Dan heb je mogelijk last van dumpingsydroom. Ontdek wat het dumpingsyndroom is, de symptomen ervan en vooral, wat je eraan kunt doen om je stoelgang te verbeteren.
Hoelang duurt het voordat het voedsel verteerd wordt?
Wat je eet wordt verteerd door je maagdarmstelsel. Niet al het voedsel wordt volledig verteerd: met name vezels zijn grotendeels onverteerbaar en verlaten het lichaam vaak als ontlasting. De tijd die het duurt voordat je eten als ontlasting eruit komt verschilt per persoon: dit noemen we ook wel transitietijd.
In het onderstaande plaatje zie je hoelang voedsel gemiddeld in de organen blijft. De verteringstijd van voedsel verschilt sterk per persoon, maar gemiddeld duurt de totale spijsvertering zo’n 24 tot 48 uur. Voedsel wordt eerst fijngemalen in de mond, waar ook de eerste verteringssappen vrijkomen, en daarna gaat het door de slokdarm naar de maag. In de maag wordt het voedsel verder verteerd. Vloeibare voeding en dranken blijven zo’n 1-2 uur in de maag, terwijl vaster voedsel er gemiddeld 3 uur over doet voordat het verder gaat naar de dunne darm. In de dunne darm blijft voedsel gemiddeld 4-8 uur. Dan komt het in de dikke darm waar het voedsel het langst blijft: gemiddeld zo’n 35 uur.
Hoelang het eten in je maagdarm kanaal blijft, hangt af van verschillende factoren:
- Je geslacht: mannen hebben over het algemeen een snellere vertering dan vrouwen;
- De nutriënten van de maaltijd: vetrijk eten blijft bijvoorbeeld langer in de maag;
- De geur en smaak van het voedsel: dit beïnvloedt de afgifte van verteringssappen;
- De bewerking van het voedsel kan de oplosbaarheid en snelheid van vertering beïnvloedden;
- Bepaalde medicatie kan de vertering beïnvloeden
- Bepaalde klachten of ziektebeelden, zoals verstopping, kunnen te maken hebben met een andere transitietijd in het maagdarmkanaal.
Hoe kan het dan dat sommige mensen direct na het eten moeten poepen?
Sommige mensen moeten gelijk na het eten poepen. Hoe kan dat als het eten er gemiddeld 1 tot 2 dagen over doet om verteerd te worden? Dit heeft vaak te maken met de zogenoemde gastrocolic reflex: als je gaat eten, gaat vooral de dikke darm extra bewegen om ruimte te maken voor het nieuwevoedsel. Dit wordt getriggerd doordat je maag wordt opgerekt wanneer er nieuw eten inkomt. Deze extra bewegingen starten al binnen enkele minuten nadat je begint met eten. Wanneer je direct na het eten ontlasting hebt, is dit dus niet het eten wat je net gegeten hebt, maar van 1 tot 2 dagen eerder.
Wat kun je doen tegen het direct reageren van je darmen op eten?
Om het direct reageren van je darmen op eten te verminderen, zijn er verschillende actiepunten die je kunt toepassen:
- Eet kleinere, frequentere maaltijden: Dit kan helpen om de belasting van je maagdarmstelsel te verminderen en de symptomen van het dumpingsyndroom of een te snelle darmpassage te voorkomen.
- Vermijd suikerrijke en vetrijke voedingsmiddelen: Deze kunnen de symptomen verergeren door het stimuleren van snelle maaglediging of het triggeren van de gastrocolic reflex.
- Kies voedingsmiddelen rijk aan vezels en eiwitten: Deze helpen om de spijsvertering te vertragen en zorgen voor een gestage afgifte van voedingsstoffen, wat de darmreactie op voedselinname kan verminderen.
- Beperk of vermijd cafeïnehoudende dranken: Cafeïne kan de maaglediging versnellen en de darmmotiliteit verhogen, wat kan leiden tot snellere darmpassage.
- Vermijd te koude of te warme dranken tijdens maaltijden: Extreme temperaturen kunnen de darmbewegingen stimuleren en ongemak veroorzaken.
- Neem de tijd voor je maaltijden en kauw goed: Door je voedsel goed te kauwen, wordt het makkelijker verteerbaar en vermindert het de werklast van je maag en darmen.
- Vermijd zware lichamelijke inspanning direct na het eten: Dit kan de spijsvertering beïnvloeden en symptomen veroorzaken of verergeren.
- Overweeg het gebruik van probiotica: Probiotica kunnen helpen de darmflora te verbeteren en de spijsvertering en stoelgang te stabiliseren.
- Drink voldoende water gedurende de dag: Maar probeer tijdens de maaltijden minder te drinken om te voorkomen dat je maag te snel uitzet en sneller ledigt.
- Houd een voedseldagboek bij: Dit kan je helpen te identificeren welke voedingsmiddelen specifieke symptomen veroorzaken, zodat je deze kunt vermijden of beperken in je dieet.
Wat is het dumpingsyndroom?
Het dumpingsyndroom is een aandoening die optreedt wanneer voedsel te snel van je maag naar je dunne darm beweegt. Dit sydroom is vrijwel altijd het gevolgd van een operatie waarbij (een deel van) de maag verwijderd is. Het syndroom wordt zo genoemd omdat het voedsel letterlijk ‘gedumpt’ wordt in de dunne darm.
Welke symptomen ervaar je?
Symptomen van het dumpingsyndroom kunnen variëren van persoon tot persoon, maar gaan vaak om het volgende:
- Buikpijn of krampen
- Misselijkheid
- Braken
- Diarree
- Duizeligheid of licht in het hoofd voelen
- Vermoeidheid of zwakte
- Flauwvallen
- Een snelle hartslag of hartkloppingen kort na het eten
- Opgeblazen gevoel of een ongemakkelijk vol gevoel
- Zweten
- Blozen of roodheid van het gezicht en de hals
- Trillen of beven
- Een gevoel van onrust of nervositeit
Deze symptomen kunnen optreden in twee fasen: de vroege fase, die binnen enkele minuten na het eten begint en de late fase, die één tot drie uur na het eten optreedt. De late fase wordt vaak geassocieerd met een daling van de bloedsuikerspiegel (hypoglykemie) als gevolg van de snelle maaglediging.
Behandeling van dumpingsyndroom
Veel ongemakken kunnen worden voorkomen of verminderd door het opvolgen van suggesties en aanbevelingen van je behandelend arts of diëtist. Het is raadzaam om je dieet aan te passen als een deel van je maag is verwijderd. De mate en het ontstaan van klachten variëren per patiënt. Het is het beste om zelf te ontdekken wat en hoeveel je kunt eten. Vaak verminderen de klachten na verloop van tijd door aanpassingen in het lichaam.
Wil jij je spijsvertering een handje helpen en klachten als obstipatie voorkomen?
Eet dan voldoende vezels: deze zijn essentieel voor een goede spijsvertering en helpen om klachten zoals verstopping te voorkomen. Je voegt makkelijk extra vezels toe aan je dieet door WholeFiber te gebruiken. Vrouwen hebben 30 gram vezels per dag nodig, mannen 40 gram. In het westerse dieet met veel bewerkt voedsel lukt het veel mensen niet de aanbevolen hoeveelheid te halen. Door dagelijks 2-3 eetlepels WholeFiber prebiotica toe te voegen, krijg je op een makkelijke en puur natuurlijke manier al 10 gram extra vezels binnen.
Wil je meer weten over stoelgang en ontlasting? Lees dan ook onze blogs over de verschillende kleuren ontlasting en wat eten voor een betere stoelgang.
